संक्षेप रामायणम् - ९

श्लोकः

बुद्धिमान् नीतिमान् वाग्मी श्रीमाञ्छत्रुनिबर्हणः । 

विपुलांसो महाबाहुः कम्बुग्रीवो महाहनुः ।। ९ ।।

सन्धिः 

बुद्धिमान् + नीतिमान् = बुद्धिमान् नीतिमान्

नीतिमान् + वाग्मी = नीतिमान् वाग्मी

वाग्मी + श्रीमान् = वाग्मी श्रीमान्

श्रीमान् + शत्रुनिबर्हणः = श्रीमाञ्छत्रुनिबर्हणः । व्यञ्जन सन्धिः - स्तोश्रुना श्रुः 

विपुलांसः + महाबाहुः = विपुलांसो महाबाहुः । विसर्ग सन्धिः - उकार: - अतो रोरप्‌लुतादप्‌लुते , स्वर सन्धिः - अाद् गुणः

महाबाहुः + कम्बुग्रीवः = महाबाहुः कम्बुग्रीवः । विसर्ग सन्धिः - जिह्वामूलीय: - कुप्वो क

कम्बुग्रीवः + महाहनुः = कम्बुग्रीवो महाहनुः । विसर्ग सन्धिः - उकार: - अतो रोरप्‌लुतादप्‌लुते , स्वर सन्धिः - अाद् गुणः

Meaningः 

बुद्धिमान् = intelligent, one who has wisdom

नीतिमान्  = sagacious, one who is just

वाग्मी = one who is eloquent

श्रीमान् = glorious [one who is wealthy]

शत्रुनिबर्हणः = destroyer of enemy

विपुलांसः = with large shoulders

महाबाहुः = long forearms

कम्बुग्रीवः = conch-shaped neck

महाहनुः = having stout chin   [big jaws]

Summary:

Rama's qualities are described here: wise, just, eloquent, wealthy, destructor of enemies, one with large shoulders, forearms and jaws, and has a conch-shaped neck.